Bezsenność u młodzieży – kiedy noc staje się walką, a poranek koszmarem
Współczesna młodzież zmaga się z epidemią bezsenności, która dawno przestała być problemem wyłącznie dorosłych. Statystyki są alarmujące – coraz więcej nastolatków regularnie doświadcza trudności z zasypianiem, wybudza się w nocy lub budzi się kompletnie niewyspana. To nie jest zwykłe „idź spać wcześniej” – to złożony problem, w którym splatają się fizjologia, psychologia i współczesny styl życia.
Dlaczego młodzi ludzie nie mogą spać?
Przyczyny są bardziej skomplikowane niż mogłoby się wydawać. Po pierwsze, dojrzewający organizm naturalnie preferuje późniejsze godziny snu – nastolatkowie biologicznie są zaprogramowani, by zasypiać później i wstawać później. Niestety, system szkolny kompletnie ignoruje te potrzeby, zmuszając młodych ludzi do wstawania o nieludzkich (dla ich rytmu dobowego) godzinach.
Po drugie, współczesny świat bombarduje młodzież bodźcami 24/7. Social media, niekończące się powiadomienia, presja bycia online – to wszystko sprawia, że mózg nigdy nie ma prawdziwej przerwy. Dodajmy do tego szkolny stres, problemy w relacjach i niepewność dotyczącą przyszłości – otrzymujemy mieszankę wybuchową, która skutecznie odbiera sen.
Nie tylko ekrany są winne
Choć niebieskie światło ze smartfonów rzeczywiście zaburza produkcję melatoniny, to tylko wierzchołek góry lodowej. Wielu młodych ludzi doświadcza tzw. „przeżuwania psychicznego” – w nocy, gdy w końcu jest cisza, mózg zaczyna analizować wszystkie stresujące sytuacje z dnia. To jak otworzenie 50 kart w przeglądarce jednocześnie – każda myśl to nowe okno, które domaga się uwagi.
Jak odzyskać kontrolę nad snem?
- Reset zegara biologicznego
Stopniowo przesuwaj godzinę zasypiania, nawet jeśli oznacza to początkowo większe zmęczenie. Kluczowa jest konsekwencja w porach wstawania – nawet w weekendy.
- Strefa wolna od technologi
Minimum godzinę przed snem odłóż telefon. Jeśli to niemożliwe, użyj trybu nocnego i aplikacji ograniczających niebieskie światło.
- Wieczorny rytuał wyciszający
Zastąp scrollowanie czymś relaksującym – słuchaniem muzyki, lekką lekturą czy prostymi ćwiczeniami oddechowymi.
- Zmień nastawienie do snu
Zamiast frustrować się brakiem snu, zaakceptuj, że czasem możesz mieć gorszą noc. Paradoksalnie, zmniejszenie presji pomaga zasnąć.
Kiedy szukać pomocy?
Jeśli problemy ze snem trwają dłużej niż miesiąc i wpływają na codzienne funkcjonowanie (problemy z koncentracją, wahania nastroju, spadek odporności), warto poprosić o pomoc. Jesteśmy tutaj dla Ciebie!